Czyrak – przyczyny powstawania, objawy, leczenie
Czyrak skórny, inaczej nazywamy furunkułem to ropne zapalenie mieszka włosowego wraz z jego najbliższym otoczeniem. Najczęściej pojawia się tam, gdzie skóra może być narażona na tarcie, lub wydziela obficie pot, tzn. kark, grzbiety dłoni, plecy, pośladki, jak również pachwiny. Zmiana może mieć nawet 3 cm średnicy.
Zapalenie mieszka włosowego w postaci niewielkiego, bolącego guzka o czerwonej barwie rozpoczyna rozwijanie się czyraka. W środku tegoż pęcherzyka znajduje się włos. Następnym etapem jest powstawanie czopa martwiczego, który ulega oddzieleniu od czyraka. Ze zmiany najczęściej wypływa ropa, a powstały w taki sposób ubytek w końcu wypełnia się ziarniną. Najważniejszą przyczyną powstawania takich zmian są bakterie gronkowca, a konkretnie gronkowca złocistego. Kolonizacja bakterii rozpoczyna się od mieszków włosowych. Wynikają one również w uszkodzoną skórę ( skaleczenia, otarcia ), co jest powodem stanu zapalnego w obrębie tkanki łącznej. Tworzenie się czyraków w obrębie skóry związane jest także w dużej mierze z wniknięciem larw owadów pod skórę, jak chociażby larwy muchy Tumbu w Afryce.
Do czynników ryzyka, które mogą spowodować znacznie częstsze występowanie czyraka należą :
Czyraki mogą występować w postaci mnogiej, lub pojedynczo. Czyrak mnogi to inaczej tak zwany karbunkuł. Może on swoim zasięgiem objąć kilka, albo kilkadziesiąt sąsiadujących ze sobą woreczków włosowych. Ponadto zmiana może nawracać. Zdarza się to dość często u cukrzyków, gdyż choroba znacznie zmniejsza odporność organizmu na różne zakażenia, jak również u osób otyłych, albo pracujących w nieodpowiednich warunkach higienicznych. Wpływ na powstanie czyraków ma również dodatni wywiad w rodzinie, zażywanie antybiotyków, pobyt w szpitalu, czy anemia.
Czyrak – objawy i leczenie
Czyrak ma postać czerwonej, wypełnionej płynem grudki wokół mieszka włosowego, która bardzo często jest bolesna i ciepła. Jego wielkość może być bardzo różna, od ziarna grochu, aż do wielkości piłki golfowej. Jeśli pojawi się żółty, albo biały punkt na środku zmiany, oznacza to, że czyrak jest już dość dojrzały, aby odprowadzić z jego środka ropę. Podczas ostrej infekcji może wystąpić gorączka, zmęczenie, czy powiększenie węzłów chłonnych.
Do najczęściej występujących powikłań zaliczyć można ropnie skóry, blizny, infekcje w obrębie nerek, lub innych narządów. Gronkowiec złocisty, przechodząc do krwi może doprowadzić do zakażenia ogólnego całego organizmu, czyli tzw. posocznicy, która może stanowić zagrożenie życia, lub docierać do narządów wewnętrznych i powodować m.in. zapalenie płuc. Gronkowiec złocisty wydziela toksyny, które są przyczyną różnych chorób, bądź ich zaostrzenia, jak chociażby zatrucia pokarmowe.
Leczenie czyraków może być prowadzone przy pomocy okładów wraz ze środkiem odkażającym, lub octawianu glinu w postaci żelu, albo roztworu. Po oderwaniu się czopa do odkażenia miejsca na skórze stosowany jest najczęściej spirytus salicylowy, a na sam czop nakładane są opatrunki z dodatkiem maści cynobrowosiarkowej, lub wraz z antybiotykiem.
